Etiket: Altın hesabı

Hürriyet Gazetesi birkaç gündür altın piyasasındaki anomaliden bahsediyor. İyi de yapıyor; bu anomalinin farkında olmayan vatandaşların oldukça pahalı bir fiyattan altın almasına set çekiyor.
Mesele şu; olağanüstü biçimde düşen uluslararası altın fiyatlarının farkında olmayan vatandaş, ‘altın çok ucuzladı’ diyerek en basit formu olan sikke altın satın alıyor. Peki ya fiyatı? Fiyat, uluslararası fiyatların çok çok üzerinde. Nedeni ne? Nedeni, basılı sikke arzının fazla olmaması ve artan taleple uluslararası piyasa fiyatlarından bağımsız biçimde artması.
Sorun biraz da şurada; bu sikkeleri (bozuk para formundaki altın paraları) basma yetkisi sadece Hazine bünyesindeki Darphane Genel Müdürlüğü’nde. Normalde, altın ticareti ile uğraşan şirketler ve kuyumcular, Darphane’ye külçe altın teslim edip, istedikleri altın para formunda sipariş veriyorlar. Darphane de belli bir ücret karşılığı bunu yapıyor. Son furyada Darphane’nin altın para basma hızı, artan talebe yetişemeyince fiyat patlamış.
Hürriyet Darphane yetkilileri ile konuşmuş; pazartesi günü tam olarak 5 bin 368 kilo siparişi basılı altın para olarak teslim edeceklermiş. Hepsinin tam Ata lira olduğunu varsaysak, piyasaya tam olarak 744 bin adete yakın tam ata lirası girecek demektir. Hatırı sayılır bir miktar.
Finansal okur-yazarlık konusunu çokça dile getirmiştim; Milli Eğitim Bakanlığı (MEB), OECD’nin ilk defa uygulayacağı PISA Finansal Okuryazarlık testine Türkiye’nin katılımına hayır demiş. Yani MEB, 14 yalındaki öğrencilerin finansal konularda bilgi ve yeteneklerinin ne olduğunu gösterecek envanteri önemsiz görmüş. Alt tarafı 5 açılış-kurdele kesme töreni masrafı kadardır.
Tasarruf fazlası olan Almanya PISA içindeki bu testi alıyor, tasarrufları yetersiz ülke Türkiye gereksiz görüyor.
“İstanbul Finans Merkezi” iddiası ile üç borsayı aynı çatı altında topladıkları şaşalı açılış yapan, pastalar kesen borsa başkanı, SPK başkanı, ekonomi ile ilgili bakanlar bu konuyu umursamıyor bile…
Bunları not ederek, Gelin altın para alım-satımında kazıklanamak için içerideki fiyatların uluslararası fiyatların neresinde olduğunu görmek için küçük bir hesaplama yöntemini paylaşalım.

Dolar kuru ve  altının ons fiyatını biliyorsanız yukarıdaki tablodan hareketle 1 gram altının 22 ayar fiyatını buldunuz demektir.

Darphane’nin bastığı altın paralar Ata lira olarak biliniyor, kulpsuz ve bozuk paraya benzer.

Darphane Genel Müdürlüğü’nün açıkladığı standartlara göre Ata Lira ağırlıkları şöyle;

Yukarıda bulduğumuz gram altının TL fiyatını bu gramajlara uygularsak;

Buluyoruz.

Çok normal ki, bulduğumuz bu fiyatların biraz üzerine çıkacak fiyatlarla karşılaşacağız. Taşıma, sigorta, güvenlik ve üretim maliyetleri olacak. Ama ne olursa olsun, 536 TL bulduğumuz tam Ata Lira fiyatı 635 TL olmamalı.