Ülkeyi yöneten iktidar partisinin Genel Başkan Yardımcısı Nurettin Canikli, 22 Ağustos 2020 Cumartesi günü Twitter hesabından şöyle bir açıklama yapıyor;
- 320 milyar metreküp doğalgaz rezervi keşfinin Cumhurbaşkanımız tarafından açıklanmasından hemen sonra Fitch Ratings, Türkiye’nin kredi not görünümünü durağandan negatife indirdiğini açıklıyor.
- Neden şimdi yapıyor bu açıklamayı? Nedeni çok basit: Doğalgaz rezervi keşfinin açıklanması çok olumlu bir hava oluşturdu. Bu olumlu havanın ekonomiyle ilgili beklentilere de yansıması kaçınılmazdır.
- Tam da bu noktada Fitch devreye sokuluyor ve ekonomik beklentilerin iyileşmesinin önünü kesmeye çalışıyor. Fitch’in görünümü negatife çevirmesine gerekçe olarak belirttiği hususlar bugün ortaya çıkmış değil. Aylardan beri konuşuluyor.
- Üst aklı bulmakta zorlananlar için işte size bir suçüstü hali daha. Fitch’in bu açıklamasını, Joe Biden’ın, Erdoğan’ı devirmek için Türkiye’deki muhalefete destek verdikleri açıklamasından ayrı düşünmek mümkün değildir.
- Demek ki bunlar, hedeflerine ulaşmak için ekonomimiz üzerinde operasyon yapmaktan vazgeçmemişler. Bugüne kadar sonuç alamadılar. 320 milyar metreküp doğalgaz keşfinden sonra artık yapacakları hiç bir şey kalmadı. Boşuna çırpınıyorlar. Su akar, mecrasını bulur.
- Olan kadrolu baykuşlara oluyor. Zaten bozuk olan dengeleri, doğalgaz keşfi ile birlikte yerle bir oldu. Ağızlarını bıçak açmıyor. Ayasofya’nın açılışından sonra yataklara düşenlerle birlikte matem ilahileri dinliyorlar.
(Not: Tweet dizisindeki bazı satırların altını ben çizdim)
Olaylar nasıl gelişmişti?
Fitch Rating kredi dereceleme kuruluşu, ABD’de New York saati ile 17.01’de, Türkiye saati ile 21 Ağustos gece yarısını 1 dakika geçe (22 Ağustos 00.01’de) not değerlendirmesini açıklayarak; notu değiştirmiyor, ancak görünümü negatife çeviriyordu.
Canikli’nin bu tweet serisini incelemeden önce, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ‘Müjde açıklamasını’ ne zaman ilan ettiğini hatırlayalım:
19 Ağustos günü Cumhurbaşkanı Erdoğan, katıldığı bir toplantıda, “Cuma günü vereceğimiz müjde ile Türkiye’de yeni bir dönem açılacak” demişti.
21 Ağustos Cuma günü ise bu müjdeyi saat 15.00’te, Karadenizde büyük bir doğal gaz rezervi bulunduğu biçiminde açıklamıştı.
Canikli yukarıda alıntılanan Tweet serisinde diyor ki; “Cumhurbaşkanımız tarafından açıklanmasından hemen sonra Fitch Ratings, Türkiye’nin kredi not görünümünü durağandan negatife indirdiğini açıklıyor. Neden şimdi yapıyor bu açıklamayı? Nedeni çok basit: Doğalgaz rezervi keşfinin açıklanması çok olumlu bir hava oluşturdu. Bu olumlu havanın ekonomiyle ilgili beklentilere de yansıması kaçınılmazdır.“
Canikli’ye göre, “Demek ki bunlar, hedeflerine ulaşmak için ekonomimiz üzerinde operasyon yapmaktan vazgeçmemişler.”
Nurettin Canikli’nin Ak Parti’deki görevi Ekonomi İşlerinden Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı.
Ekonomi ile ilgili uzman ve ekonomistlerin ajandasında gelecek not açıklamasının tarihi, 21 Ağustos günü işlenmiş olduğu gibi, bunu siyasi partilerin de izliyor olması gerekir.
Fitch Rating şirketi, kurumsal şeffaflık gereği, 19 Aralık 2019 günü, 2020 için tüm ülke notu değerlendirme takvimini ilan etmişti. Buna göre 21 Ağustos 2020’de, Türkiye, Bulgaristan ve Kazakistan’ın not değerlendirmeleri ilan edilecekti. Yani 8 ay öncesinden belli idi; 21 Ağustos gecesi not açıklamasının geleceği.
İşin en ilginç tarafı (Başka bir ülkede geçiyor olsa “eğlenceli” derdim), Fitch Ratings gibi kredi dereceleme kuruluşları, yaptıkları not değişikliği ya da görünüm değişikliklerini ilgili muhatap kuruluşlara 3-5 gün öncesinden (Hazine ve Merkez Bankası’na) gönderirler. Son bir diyecekleri olup olmadığını sormak için.
Dolayısıyla, not indirimi ya da görünüm değişikliği yapmışlarsa Hazine’nin ve tabi ki ilgili bakanın haberi olur. Yani hükümetin 3-5 gün öncesinden haberi olur.
Özetle; Fitch’in Türkiye’nin kredi görünümünü negatife çekeceği, Cumhurbaşkanı’nın 21 Ağustos günü müjde açıklayacağını ilan ettiği 19 Ağustos günü biliniyordu.
Bu Tweet serisinden şu sonuçlar çıkıyordu;
- Canikli’nin 21 Ağustos günü not açıklamasının geleceğini bilmiyor olması mümkün değil. Bu konulardan sorumlu bir görevi var.
- Bilmiyor ise daha vahim; ülkeyi yöneten partinin ilgili yöneticisi sıradan bir analistin bildiği bilgiye sahip değil.
- Canikli’nin, hem o gün açıklanacağını bilmesi gerektiği gibi, not indiriminden de 3-5 gün önce haberinin olması beklenir. Zira ilgili bakan Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak’ın haberi olduğu gibi.
- Eğer ilgili bakan bilgi vermemişse bu bilgisizlikle Canikli’ye de komplo teorisi yazma işi kalmış.
Son bir not da, Fitch’in 60 milyar dolarlık rezerv kaybına karşın sadece görünümü negatife çevirmekle yetinip not indirimi yapmaması Ankara’ya ve bize avans sayılmalı.
Canikli diyor ki; “Üst aklı bulmakta zorlananlar için işte size bir suçüstü hali daha“. Bunu “Joe Biden’ın, Erdoğan’ı devirmek için Türkiye’deki muhalefete destek verdiği” açıklamasına bağlıyor.
Olay nereden nereye geldi değil mi?
“Üst akıl” söylemine sarılan siyasetçilerimiz çalışarak biraz akılla, bilgiyle siyaset yapsalar toplum olarak daha kendimize güvenli olacağız, öyle değil mi?
Ülkeyi yönetenle yanlış ve kötü yönetimin faturasını bir takım muğlak dış güçlere çıkarmaya harcayacakları enerjiyi, ülkenin sorunlarını anlamaya vermiş olsalardı daha fazla mesafe alıp, bu ‘dış güçleri’ gerçekten de kıskandıracağız.
Uğur Gürses
